نخستین گاهنامه انجمن

نخستین سطرهای نخستین گاهنامه ی انجمن که به تاریخ آذر ماه ۱۳۷۹ منتشر شده، چنین است:

«فکر تشکیل “انجمن کوه نوردی ایران” از آذر ماه ۱۳۷۸ و در پی تماس هایی که چند تن از کوه‌نوردان و کوه دوستان با یکدیگر داشتند شکل گرفت.» نخستین فراخوان همگانی برای راه اندازی انجمن (چاپ شده در فصل نامه ی کوه، شماره ی ۱۸، بهار ۱۳۷۹) آمده بود:
«از تمامی کوه نوردان و علاقمندان به محیط های کوهستانی دعوت می کنیم در نخستین جلسه ی مجمع عومی انجمن کوه نوردی ایران شرکت کنند.»

این مجمع در بعد از ظهر ۱۵ دی‌ماه ۱۳۷۹ در آمفی تئاتر مجموعه ی ورزشی انقلاب برگزار گردید و در حالی که چند صد کوه نورد از نقاط گوناگون کشور، و همچنین نمایندگان نیروی انتظامی و وزارت کشور در جلسه حضور داشتند «اساسنامه ی انجمن کوه نوردی ایران» به تصویب رسید. در مراحل بعدی، و در چم و خم گرفتن “پروانه ی فعالیت” از وزارت کشور، نام انجمن به “انجمن سراسری کوه نوردان” تغییر یافت و به این صورت به شماره ی ۸۶۱۱/۳۲ و تاریخ ۱۳۸۲/۳/۱۲ در روزنامه ی رسمی کشور ثبت شد.

اما با پیگیری‌های بعدی مدیران انجمن و تصویب در مجمع عمومی مورخ ۱۳۸۲/۸/۱۵ که مانند دیگر نشست های مجمع عمومی، نماینده ی وزارت کشور هم در آن حضور داشت، نام انجمن به “انجمن کوه نوردان ایران” تغییر یافت و به همین صورت، به شماره‌ی ۱۴۰۲۰/۳۲ و تاریخ ۱۳۸۳/۳/۲۷ در روزنامه‌ی رسمی به ثبت رسید. پس از این تاریخ، تمام مکاتبه‌های انجمن با وزارت کشور و سازمان‌های دولتی دیگر، و با فدراسیون کوه نوردی و دیگر جاها، با نام “انجمن کوه نوردان ایران” انجام شده و تقریبا همیشه هم پاسخ‌ها به انجمن با همین عنوان صورت گرفته است.

رابطه‌ی انجمن و فدراسیون؛
رییسان فدراسیون، از نخستین روزهای تاسیس انجمن، با آن مراوده داشته و کلیات فعالیت‌های آن را مورد تایید دانسته اند. مدیران انجمن بارها اعلام کرده اند که فدراسیون کوه نوردی را “سازمان ملی رسمی” ورزش کوه نوردی و صعودهای ورزشی می دانند. همچنین گفته اند که انجمن، هر جا و هر زمان که فدراسیون و هیات های تابع آن بخواهند با آنها به هم‌کاری خواهند پرداخت. بسیاری از اعضای انجمن و از جمله رییسان آن تا کنون به شکل مستمر یا موردی، داوطلبانه با فدراسیون یا هیات ها هم‌کاری داشته‌اند.
انجمن، هیچ‌گاه خود را در مقام رقابت در هیچ زمینه ای با فدراسیون ندانسته است و مدیریت انجمن پیوسته این نکته را به اعضا و دفترهای نمایندگی خود اعلام کرده است. در عین حال، انجمن به دلیل ماهیت “مردم نهاد” خود، از پاره‌ای ظرفیت‌های جامعه‌ی کوه نوردی کشور استفاده کرده و کارهایی را به انجام رسانده که در بسیاری موارد متفاوت با کارهای فدراسیون بوده و یانوآورانه، و تا اندازه ای مکمل فعالیت های فدراسیون بوده است. انجمن همچنین وظیفه‌ی خود دانسته و می داند که با برخورد انتقادی نسبت به حرکت ها و گرایش های کوه نوردی، نقش خود را به عنوان رابط افکار عمومی و دستگاه های دولتی، ایفا کند.
لازم به یادآوری است که پرداختن به “ورزش” کوه نوردی، فقط بخشی از هدف های انجمن کوه نوردان ایران است و بخش بزرگ‌تری از دغدغه های انجمن مربوط است به مسایلی مانند حفظ محیط کوهستان، و انجام کارهای فرهنگی در حاشیه ی کوه نوردی و کوهستان که شاید اساسا جزو وظایف فدراسیون نباشد.

فعالیت‌های انجمن؛
انجمن کوه‌نوردان، در زمینه‌ی هریک از بندهای نه گانه‌ی هدف‌ها که در ماده‌ی ۹ اساس‌نامه مشخص شده، کارهای بسیاری را به انجام رسانده، یا طراحی کرده و یا پیشنهاد داده است. خوانندگان فصل‌نامه‌ی “کوه” از سال‌ها پیش، در صفحه‌های “اخبار انجمن کوه نوردان ایران” با بخشی از فعالیت‌های انجمن آشنا شده اند. در این جا فقط به چندتایی از نوآوری‌ها یا کارهای برجسته‌ای که انجمن یا اعضای انجمن در آن ها نقش داشته اند، اشاره می‌کنیم:
* نخستین گشایش مسیر روی دیواره‌ی علم کوه در زمستان (“مسیر انجمن”، زمستان ۷۹)
* گشایش چندین مسیر نو روی دیواره های پل خواب و سنگسرسُل و بیستون، در همکاری با کوه نوردان فرانسوی (سال های ۸۶، ۸۷، ۸۹ و ۹۱)
* برنامه‌ی نخستین هشت هزارمتری ایرانیان به سرپرستی یک زن (نانگاپاربات ۱۳۸۷)
* برنامه‌ی غار مگالایا و شناسایی چند دهلیز ناشناخته توسط ایرانیان (هندوستان، زمستان ۱۳۸۸)
* نخستین تلاش ایرانی برای گشایش مسیر روی یک هشت هزار متری (برود پیک ۸۹ و ۹۱)
* نخستین صعود پی در پی قله‌های اورست و لوتسه توسط یک زن (بهار ۱۳۹۱)
* نخستین صعود دیواره ای ایرانیان در کوه های بلند جهان (ترانگو، تابستان ۹۱)
* گشایش مسیر روی دیواره ی اخلومد (“مسیر انجمن”، تابستان ۱۳۹۱)
* ابداع قالب‌های جدید آموزشی مانند جشنواره‌‌های یخ نوردی و سنگ نوردی، اردوهای سنگ نوردی برتر و برنامه های مبادله‌ی کوه نورد با سازمان‌های معتبر خارجی
* حساس سازی موثر کوه نوردان و سازمان‌های کوه نوردی نسبت به محیط زیست کوهستان، کشاندن موضوع به فضای رسانه ای کشور و تاثیرگذاری ملموس بر افکار عمومی
* ابداع یا برگزاری پیگیرانه ی مراسم ادواری مانند جشن کوهستان و جشن دماوند و جشنواره‌ی فیلم های کوه نوردی که نقش موثری در افزایش همکاری میان کوه نوردان، و در جلب توجه همگان به ارزش کوهستان داشته است.
* ثبت کوه دماوند به عنوان اثر ملی (نخستین اثر طبیعی ثبت شده در فهرست میراث فرهنگی ایران، ۱۳۸۷)
* ابداع “جایزه‌ی کتاب کوه” با هدف معرفی دوسالانه‌ی بهترین کتاب‌هایی که در زمینه‌ی کوه نوردی و حفاظت کوهستان نوشته می شوند (سرمایه گذاری و آغاز طرح: تابستان ۱۳۹۱ با مشارکت اصلی آقای داود محمدی فر)
* راه اندازی گنجینه‌ی (موزه) آثار کوه نوردی
* نکوداشت و تقدیر از چندین چهره‌ی برجسته‌ی کوه نوردی کشور و تدوین کارنامه‌ی فعالیت آنان
* همیاری یا تاثیر گذاری در شکل گرفتن چند سازمان مردم نهاد دیگر مانند انجمن غارنوردان و غارشناسان ایران، انجمن دوستداران دماوند، جمعیت جستجو و نجات ایران، دیده بان کوهستان فارس، و همچنین چند گروه کوه نوردی.