اخباراخبار کارگروه آموزش و پژوهشاخبار کارگروه ها

فواید سنگنوردی برای سلامت روان

کتی لمبرت[1]

مترجم: پگاه صمدزاده

یادداشت مترجم: زندگیِ مدرن در دنیایی دائما در حال تغییر، با ناپایداری­ های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، پر از اخبار و اسیر شبکه­ های اجتماعی همه ­ی انسان ­ها را مستعد انواع آسیب ­های روحی می­کند. آگاهی از این آسیب­ ها و چگونگی مواجهه با آنها می­تواند به ما کمک کند تا بتوانیم در صورت بروز برای تشخیص یا کنترل اقدام کنیم یا به یاری عزیزانمان بشتابیم. 10 اکتبر، روز جهانی سلامت روان است و این مقاله به بهانه ­ی این روز و با هدف آگاهی بیشتر از پتانسیل­ های سنگنوردی ترجمه شده ­است.

 

دو هواپیمای جنگی زوزه ­کشان بالای جزیره­ ی کالیمنوس یونان می­ گذشتند و سکوت را می ­شکافتند. محکم روی سنگ جمع شدم و پاهایم را روی یکی از سنگ­ های رسوبی عظیم گرِند گروتا[2] باز کردم. ترس بمباران باعث شد سنگ را محکم­ تر از قبل بگیرم هرچند منطقا می­ دانستم که جزیره­ ی کالیمنوس هدف حمله نیست اما قادر به کنترل وحشتم نبودم. بزهای تپه­ ی پایین و پرنده­ های داخل غارها هم از صداها ترسیده ­بودند. هواپیماها که بعدا می ­فهمم ترکیه­ ای هستند، در حال جابجایی محموله­ های کشنده به سرزمین­ های دیگر بودند. مضطرب بودم، به صخره چنگ زدم، ناموزون نفس می­ کشیدم. غرش هواپیماها که محو شد و سکوت بازگشت، به صعودم ادامه دادم. نوک شست­ پاهایم بالاتر رفته و دست ­هایم گیره ­ی زمخت درخشانی را گرفته ­بود. هر چه بالاتر می­ رفتم احساس بهتری داشتم. سنگنوردی مثل همیشه من را دوباره متمرکز کرد. به کسانی فکر کردم که پس از من غرش این هواپیماها و چه بسا بدتر صدای فروافتادن یک بمب را شنیده­ اند؛ واقعیتی تلخ برای بسیاری از مردم دنیای امروز ما!   

ما در دنیایی پر از آشوب و اضطراب زندگی می­ کنیم. نماینده­ ی عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در گزارشی اعلام کرده که از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه در سال 2011 بیش از ده میلیون سوری در داخل و خارج از این کشور آواره شده ­اند که حدود 5/6 درصد کل جمعیت خاورمیانه است. با خودم  فکر می­ کنم کسانی که در مناطق جنگی زندگی می­ کنند پس از تحمل آسیب­ های روحی، به زندگی عادی بازمی­گردند؟ آیا فرصت­ های مثل سنگنوردی برای تمرکز و آرامش دوباره دارند؟

فعالیت فیزیکی از گذشته برای درمان آسیب­ های روحی توصیه می­ شده اما سنگنوردی به این دسته از فعالیت­ های فیزیکی اضافه شده­ است. سازمان­ های مختلفی در سراسر جهان که به پناهندگان و جوان­ های پرخطر می­ پردازند از سنگنوردی استفاده می­ کنند. سنگنوردی به سطح بالایی از تمرکز و هماهنگی نیاز داد؛ درگیری همزمان ذهن و جسم برای حرکت سیال و پیوسته. این نسخه­ ی درمانی موثری برای ضربه­‌ی روحی است همانطور که باربارا رابین وِینریب[3] در کتاب «بحران درمان و تروما با ذهن، جسم و روح[4]» می­ نویسد «هارمونی بدن و ذهن پس از فجایع طبیعی خاصیت درمانی دارد و می­تواند به شما آرامشی درونی دهد.».

در سال 2012 مجله­ ی «روانشناسی ورزش و تمرینات فیزیکی» نتیجه­ ی پژوهشی را منتشر کرد که در آن در دانشگاه پِن استیت فعالیت روزانه­ ی 190 دانشجو پیگیری و این نتیجه حاصل شده­ بود که هر چه دانشجویان از نظر فیزیکی فعال ­تر باشند احساس عمومی بهتری در تجربه­ ی هیجان و اشتیاق دارند. همچنین ورزش در درمان اختلال استرس پس از حادثه (PTSD) بسیار موثر بوده ­است. در سال 2005 مطالعه­ ی اولیه­ ای بر روی افرادی که از استرس پس از حادثه، اظطراب و افسردگی رنج می ­بردند انجام شد و به آنها یک برنامه ­ی دوازده مرحله­ ایِ ایروبیک ارائه شد. نتایج منتشر شده حاکی از کاهش چشمگیر نشانه­ های این اختلالات بود. تمرینات ورزشی – از جمله سنگنوردی- مواد شیمیایی در مغز مثل دوپامین، نورپینفرین و سروتنین که مربوط به خلق هستند را بالا می ­برند و روحیه ­ی ما را بهتر می­کنند. در سال 2015 در بیمارستانی دانشگاهی در شهر اِرلانگن آلمان پژوهشی به بررسی تاثیر درمانی سنگنوردی – بویژه بولدرینگ داخل سالن – بر کسانی که از افسردگی رنج می ­برند پرداخت. در این مطالعه­ ی شانزده هفته­ ای، نیمی از 47 نفر شرکت ­کننده بطور منظم سنگنوردی می­ کردند در حالی که نیمی دیگر نمونه ­هایی از افراد بدون تمرین و تحت کنترل بودند. افرادی که افسردگی شدیدتری داشتند و منظم تمرین می­ کردند بهبود قابل توجهی نسبت به افراد بدون تمرین داشتند.

سنگنوردی همچنین احساس خودکارآمدی را تقویت می­ کند که یکی دیگر از مزایای درمانی است. خواندن مسیر و یادگیری حرکات، مهارت­ ها و تکنیک­ های جدید انگیزه­ هایی برای ادامه­ ی تلاش بوجود می­آورند. در حین این فعالیت، مغز سیلی از دوپامین آزاد می­ کند و مسیرهای عصبی را در غدد اساسی وابسته به پاداش ما ایجاد می­کند. بعبارت عام ­تر هر بار که تلاش می­ کنیم و به هر شیوه ­ی کوچک یا بزرگی موفق می­ شویم، مسیرهای مثبتی در سیستم پاداش مغز خود ایجاد می­ کنیم.

با توجه به شواهد بالا استفاده از سنگنوردی در درمان افسردگی یا اضطراب یا استرس پس از حادثه منطقی به نظر می ­رسد. در نه سال گذشته من با موسسه­ ی غیرانتفاعی سیِکریدراک (Sacred Rok) واقع در یوسِمیتی که ران کاوک (Ron Kauk) اسطوره­ ی سنگنوردی موسس آن است کار کرده ­ام که به جوانان درمعرض خطر در کالیفرنیا کمک می­ کند. این موسسه جوانان را برای کمپینگ و سنگنوردی به پارک ملی یوسمیتی و پینِکِل می ­برد. من از ابتدا در کنار این موسسه بوده­ ام و در طول این مسیر نمونه­ های بسیاری را دیده ­ام که در آن شرکت­ کنندگان از استرس و اضطراب رها شده­ اند حتی برای یک لحظه! فقر، محیط زندگی ناامن، نبود امکانات موجب زندگی پراسترس این جوانان می ­شود. یکی از این جوانان پس از یک دوره­ ی سنگنوردی در پاییز سال 2016 گفت «قسمت مورد علاقه­ ی این برنامه برای من این بود که بدون اینکه تسلیم شوم، موفق شدم. در ابتدا تمایل زیادی داشتم سنگنوردی کنم، بر روی آن تمرکز کردم و از پس آن برآمدم. حالا می­دانم که اگر تمرکز کنم، هر کاری را در زندگی ­ام می ­توانم انجام دهم.».

سنگوردی تنها به جوان­ های در معرض خطر کمک نمی­ کند. سازمان سوییسی کلایمب­اِید(ClimbAID) در وب ­سایتش نوشته «شرایط فیزیکی و روانی پناهندگان را با سنگنوردی ارتقا می­دهد.». این سازمان در سوییس گروهی از مردم سوییس و پناهندگان خاورمیانه و آسیای مرکزی را در برنامه­ ها­ی سنگنوردی شرکت داد. جلسات سنگنوردی هفته ­ای پنج بار در سه شهر برگزار می ­شوند. از آگوست لبنان نیز بعنوان یکی از بخش­های پروژه ­ی سِیکریدراک در این زمینه فعال و دیواره­ های مصنوعی در آنجا نصب شد. موسس کلایمب ­اِید به من گفت «ما تکنیک­ های بولدر و مسیرخوانی را کار می­کنیم اما در عین حال دور هم جمع می­ شویم و درباره ­ی مشکلات موقعیتی (پناهندگان) و راه ­حل­ های آنها حرف می­زنیم. آنچه ما در سالن به آن می­پردازیم پرورش مهارت ­های سنگنوردی و ایجاد اجتماعی است که همه­ ی افراد حاضر به آن حس تعلق خاطر داشته ­‌باشند.». درحالیکه جنبه­ های فیزیکی سنگنوردی به آسیب ­های روحی کمک می­ کند، اجتماعی که این ورزش ایجاد می­ کند به همان اندازه و حتی بیشتر مفید است.

بعنوان سنگنورد ما شانس سفر و تجربه­ ی مکان­ های زیبا برای صعود و تمرین را داریم که هم به ما انگیزه می ­دهد و هم زندگی ­مان را غنی می­ کند. تنها قدردانِ این موقعیت بودن کافی نیست و ما می­ توانیم از این فرصت استفاده کرده و به دیگران کمک کنیم. ما می­توانیم آنچه از سنگنوردی به دست می­ آوریم – دستاورد فیزیکی، تمرین مهارت، توانمندی حل مسئله و مدیریت بحران، و صبر و تجربه ­ی اجتماع- را برای کمک به دیگران مثل پناهجویان یا جوانان آسیب ­پذیر استفاده کنیم. در دنیایی پر از جنگ و هزارپاره شده، سنگنوردی ابزاری برای دور هم جمع کردن افراد بدون در نظر گرفتن تفاوت­ های آنها و از بین بردن مرزها و ایجاد اجتماعی امن و پویا است.

منبع: سپتامبر 2017 www.climbing.com 

 

 

[1] . سنگنورد حرفه ای با20 سال تجربه­ از بولدر تا دیواره ­های بلند در منطقه­ ی سیِرا نِوادای کالیفرنیا

[2] . Grand Grotta: سایت سنگنوردی در جزیره­ ی کالیمنوس یونان در مجاورت دریای اژه. این منطقه از جنس سنگ آهک است و 50 مسیر مختاف با درجه­ های سختی 7a-8b دارد.

[3] . Barbara Rubin Wainrib

[4] . Healing Crisis and Trauma with Mind, Body, and Spirit (Springer Publishing Company, 2006)      

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا